B?nh Rubella hay Rubeon cn c tn g?i b?nh s?i ?c - l b?nh truy?n nhi?m gy ra b??i virut thu?c nho?m Rubivirus, ???c tr?ng b??i s?t va? pha?t ban. Tuy Rubella l b?nh lnh tnh v sau khi kh?i, ng??i b?nh c mi?n d?ch b?n v?ng. Nh?ng nguy hi?m nh?t l ph? n? mang thai m?c Rubella s? gy h?i ch?ng Rubella b?m sinh l nguyn nhn quan tr?ng gy ra cc khuy?t t?t tr?m tr?ng cho tr? s? sinh? Ngoi ?i?c l d? t?t th??ng g?p, h?i ch?ng Rubella b?m sinh cn c d? t?t ? m?t, tim v no. ??c tnh hng n?m trn th? gi?i c 700.000 tr? em b? ch?t v h?i ch?ng Rubella b?m sinh.
???ng ly truy?n b?nh Rubella
B?nh hi?n di?n kh?p n?i trn th? gi?i, hay x?y ra vo ma ?ng - xun. ? ch?a virut gy b?nh Rubella duy nh?t l ng??i v ng??i ?ang m?c b?nh l ngu?n truy?n nhi?m duy nh?t. B?nh ly truy?n b?i cc gi?t n??c b?t trong khng kh khi ng??i mang m?m b?nh h?t h?i ho?c ho. Ng??i b?nh tr? thnh ngu?n ly sau 5-7 ngy k? t? khi virut xm nh?p c? th? ng??i m?, n?u ng??i b?nh l ph? n? c thai trong th?i gian ny c th? truy?n virut sang thai nhi. Ng??i b? nhi?m virut c kh? n?ng ly truy?n cao nh?t trong th?i k? pht ban. Tuy nhin, virut c th? ly truy?n tr??c v sau pht ban 7 ngy. Tr? b? h?i ch?ng Rubella b?m sinh c th? ly truy?n virut trong kho?ng th?i gian 1 n?m ho?c h?n. Rubella l b?nh lnh tnh v sau khi kh?i, ng??i b?nh c mi?n d?ch b?n v?ng.
D?u hi?u nh?n bi?t b?nh Rubella
Sau khi virut vo c? th? 2-3 tu?n, b?nh nhn hon ton bnh th??ng. Ti?p theo c 3 tri?u ch?ng chnh l s?t, pht ban v n?i h?ch.
S?t: ?au ??u, m?t m?i th??ng xu?t hi?n 1-4 ngy, sau khi pht ban th s?t gi?m. S?t nh? 38,5oC.
N?i h?ch: ? vng x??ng ch?m, khu?u tay, b?n, c?, s? h?i ?au. H?ch th??ng n?i tr??c pht ban, t?n t?i vi ngy sau khi ban bay h?t.
Pht ban: L d?u hi?u lm ng??i ta ?? t?i. Ban m?c lc ??u ? trn ??u, m?t, r?i m?c kh?p ton thn, th??ng khng tu?n t? nh? s?i. N?t ban c hnh trn hay b?u d?c, ???ng knh ch?ng kho?ng 1-2mm, cc n?t c th? h?p thnh t?ng m?ng hay ??ng ring r?. Trong vng 24 gi? ban m?c kh?p ng??i. ???c ?i?m pha?t ban do Rubella l chi? 3 nga?y la? h?t nn co?n go?i s??i 3 nga?y.
C?n phn bi?t v?i ban c?a s?i: ban s?i s? m?n, m?c th? t? t? trn ??u, m?t xu?ng, sau khi bay ?? l?i cc v?y nh? ph?n rm, trn da c cc v?n mu s?m.
Nh?ng d? t?t c?a thai nhi trong b?ng m?
Khi ng??i ph? n? b? nhi?m virut Rubella trong 3 thng ??u mang thai, c t?i 90% s? tr??ng h?p ng??i m? c th? truy?n virut sang thai nhi. H?u qu? co? t??i 70-100% tr? ?? ra b? Rubella b?m sinh v 25% tr? b? d? t?t b?m sinh ? cc c? quan tim, m?t, no. N?u nhi?m trong th??i gian thai 13-16 tu?n th tr? b? Rubella b?m sinh v?i t? l? 17%. Khi thai 17-20 tu?n, th t? l? 5%. V thai h?n 20 tu?n, t? l? ? b?ng 0%.
Bi?n ch?ng c?a h?i ch?ng Rubella b?m sinh
Khi b m? mang thai 3 thng ??u b? b?nh Rubella th d? b? s?y thai ho?c thai ch?t l?u trong t? cung; n?u thai ti?p t?c ???c pht tri?n th tr? sinh ra th??ng thi?u cn, ch?m l?n, ch?m m?c r?ng v km theo cc d? t?t b?m sinh nh? ??c nhn m?t (m?t ho?c hai bn); ??c gic m?c; tim tin thin l? thng vch tim, cn ?ng ??ng m?ch, h?p eo ??ng m?ch ph?i; tr? cn c th? b? cm, ?i?c, ch?m pht tri?n tr tu?.
i?u tr? b?nh th? no?
Khng c thu?c ?i?u tr? ??c hi?u ??i v?i Rubella v h?i ch?ng Rubella b?m sinh. C?n ?i?u tr? tri?u ch?ng nh? gi?m ?au, h? nhi?t. Gi? ?m, trnh gi l?nh, trong th?i gian pht ban, ?? phng b?i nhi?m vim ???ng h h?p. ?n u?ng ?? ch?t dinh d??ng ?? nng cao s?c ?? khng. T?ng c??ng ?n hoa qu? nh? cam, chanh v cc vitamin. Tr? nh? b? h?i ch?ng Rubella b?m sinh c?n ???c ?i?u tr? nh?ng bi?n ch?ng do b?nh gy ra.
Ph??ng php pho?ng b?nh hi?u qua?
Ph??ng pha?p phng b?nh l tim phng v??c-xin va? ca?ch ly khi bi? b?nh. Ph?i cch ly 8-10 ngy tr??c v sau khi pht ban v ban bay h?t. Tim phng v??c-xin Rubella gi?m ??c l?c, t?o nn mi?n d?ch t nh?t l 16 n?m, ho?c c th? c? ??i. V v?y nn tim phng Rubella r?ng ri cho tr? t? 12-24 thng tu?i. ?? phng h?i ch?ng Rubella b?m sinh, ph? n? ?ang ? tu?i sinh ?? (15-40) n?u ch?a m?c b?nh bao gi? ho?c ch?a tim khi nh? th c?n tim b? sung v??c-xin ny ?? phng b?nh Rubella v phng khi mang thai b? b?nh s? gy h?i ch?ng Rubella b?m sinh cho thai nhi.
?? ?? tu?i sinh ?? hi?n nay nhi?u ng??i ch?a c khng th? v??i b?nh Rubella nn c th? b? m?c b?nh b?t c?? lu?c na?o. Vi? v?y, ?? pho?ng m??c b?nh khi mang thai, chi? em nn kha?m xe?t nghi?m xem mi?nh ?a? co? kha?ng th? ch?a, n?u ch?a thi? nn tim pho?ng v??c-xin na?y tr???c khi mang thai i?t nh?t 3 tha?ng. Trong 3 tha?ng ??u mang thai ch??ng may bi? b?nh c?n kha?m thai va? t? v?n ba?c si? ngay.